O metodzie 5W (5E) w nauczaniu mówi się coraz więcej. Jej popularność wynika z rosnącej roli zestawów LEGO® Education w edukacji.
Kiedyś klocki LEGO® postrzegano wyłącznie przez pryzmat zabawy, bagatelizując ich walory edukacyjne. Obecnie ciężko jest znaleźć w Polsce placówkę, w której nie korzysta się z rozwiązań LEGO® Education. Klocki wykorzystywane są przez nauczycieli i pedagogów począwszy od wspierania rozwoju emocjonalnego dzieci w edukacji przedszkolnej z zestawem LEGO® DUPLO® Zbuduj Emocje, poprzez nauczanie wczesnoszkolne z wykorzystaniem klocków LEGO® do nauki matematyki, na programowaniu robotów przez starszych uczniów kończąc.
O metodzie 5W: Włącz się ⟶ Wymyśl ⟶ Wytłumacz ⟶ Weryfikuj ⟶ Wywnioskuj
Czym jest metoda 5W?
Metoda 5W (znana również pod nazwą 5E) to idea stworzona przez specjalistów z LEGO® Education Academy.
Dlaczego w języku polskim używamy terminologii 5W, a nie 5E?
Wynika to z zawiłości i specyfiki tłumaczenia z języka angielskiego – 5E to rozwinięcie etapów zajęć: Engage (zaangażuj), Explore (odkrywaj), Explain (wytłumacz), Elaborate (zbadaj) i Evaluate (oceń).
Ciężko przełożyć to na nasz rodzimy język, zachowując spójność pierwszej litery każdego wyrazu, ale się udało. Dlatego w języku polskim mamy uspójnienie do 5W – Włącz się, Wymyśl, Wytłumacz, Weryfikuj, Wywnioskuj.
Najważniejsze, co musisz wiedzieć o metodzie 5W?
Promuje ona ideę nauczania mieszanego, które jest połączeniem nauczania bezpośredniego z nauczaniem asynchronicznym.
Włącz się
Zanim przejdziesz do objaśniania uczniom zagadnień, które poruszysz na lekcji, przygotuj ich do zajęć. Możesz wykazać się własną inicjatywą i opracować wstęp do zajęć. Zachęcamy do skorzystania z gotowych rozwiązań, w jakie wyposaża Cię System Nauczania LEGO® – każdy scenariusz lekcji opracowany przez specjalistów LEGO® Education Academy zawiera materiały wspierające przygotowania do zajęć.
W sekcji Dyskusja znajdziesz pomysły, które pomogą Ci w zaangażowaniu uczniów w zajęcia. Ponadto masz również do dyspozycji materiały multimedialne – filmy, które stworzyła firma LEGO® na potrzeby lekcji. Na ich bazie możesz zrobić wprowadzenie i wyjaśnić uczniom, o czym będą „dzisiejsze zajęcia”. Spróbuj wybadać, czy posiadają już jakąś wiedzę o zagadnieniu, które chcesz omówić.
Wymyśl
To etap, w którym organizujesz pracę uczniów. Możesz podzielić ich na grupy lub dobrać w pary, w których będą pracowali nad projektem. Zachęcaj uczniów do testowania wprowadzanych przez nich rozwiązań i angażuj do praktycznego rozwiązywania problemów oraz ulepszania projektu.
Możesz też poszerzyć zajęcia o prowadzenie dokumentacji foto-wideo, do której zawsze można wrócić, a dodatkowo przyda się na etapie prezentacji ukończonego projektu.
Wytłumacz
Kiedy już uczniowie skończą pracę nad projektem, następuje czas, w którym wyjaśnisz uczniom zachodzące w trakcie ich działań procesy i istotę omawianego zagadnienia. Rozszerzasz również temat i wyjaśniasz potencjalnie pytania, jakie mogą pojawić się u uczniów. Każda grupa lub para prezentuje projekt i wyjaśnia, w jaki sposób go tworzyła oraz po jakie rozwiązania sięgnęła, a także pokazuje działanie stworzonego modelu. To też etap, kiedy uczniowie mogą wymieniać się doświadczeniami i dzielić się wiedzą, którą pozyskali, a która może przydać się kolegom podczas pracy nad kolejnymi projektami. Jeśli pojawią się jakieś błędne interpretacje lub przekonania, to czas na sprostowanie ich i omówienie szerzej, by wyeliminować ryzyko złego zrozumienia zagadnienia.
Weryfikuj
Gdy już jesteś pewien, że uczniowie zdobyli wymaganą wiedzę, czas rzucić im wyzwanie! Dzięki niemu jeszcze mocniej angażują się w lekcję. Nic nie motywuje bardziej, niż wyzwania, bo uczeń, który ukończy je z sukcesem, wzmocni pewność siebie.
Pozwól uczniom na testowanie nieszablonowych rozwiązań i sięganie po różnorodne narzędzia, które pomogą im w wykonaniu trudniejszego zadania. Wspieraj ich kreatywność poprzez ciągłe motywowanie do myślenia out of the box. Możesz też wykorzystać treści rozszerzające, które dostępne są w każdym scenariuszu lekcji. Dzięki temu zajęcia staną się bardziej interdyscyplinarne i pomogą uczniom jeszcze bardziej zagłębić się w omawiany temat.
Wywnioskuj
Nie sięgaj po standardowe kryteria oceniania. Zamiast oceny końcowej, skup się na wyciąganiu wniosków i przebiegu poszczególnych etapów projektu. Doceń zaangażowanie uczniów i kreatywność w wymyślaniu rozwiązań.
W tym miejscu możesz też popracować nad pewnością siebie uczniów, choćby udzielając im wskazówek na temat przyjmowania i przekazywania opinii. Podkreślaj zawsze, że opinia musi być konstruktywna, skierowana bezpośrednio do odbiorcy (nie do osób trzecich) i oparta na wzajemnym szacunku.
Możesz też poprosić uczniów o dokonanie samooceny, co wzmocni w nich poczucie sprawczości i niezależności, jeszcze mocniej budując ich pewność siebie.
Czy można wdrażać metodę 5W od etapu przedszkola?
Nic nie stoi na przeszkodzie, by wdrożyć metodę 5W już od etapu przedszkola. Dzięki temu dziecko łatwiej przystosuje się do kolejnych etapów edukacji. Możesz w tym calu wykorzystać klocki LEGO® DUPLO®. Coraz częściej jednak nauczyciele w przedszkolu sięgają po zestawy przeznaczone do nauczania w edukacji wczesnoszkolnej i okazuje się, że jest to słuszne posunięcie. Dzieciom kształconym w myśl idei 5W łatwiej jest rozwinąć umiejętności analityczne i kreatywność, a dodatkowo są bardziej pewne siebie.
Dlaczego tak się dzieje? Wynika to z prostej przyczyny – małe dzieci są ciekawe świata i spostrzegawcze, a do tego chłoną pozyskiwaną wiedzę jak gąbka. Praca z nowymi zestawami LEGO® urozmaica zajęcia z poznanymi dotychczas klockami LEGO® DUPLO®, a dodatkowo umożliwia naukę podstaw programowania od najmłodszych lat (przy ćwiczeniach z zestawem LEGO® Education SPIKE™ Essential). Ponadto idealnie wpisuje się we wdrażanie metodologii STREAM w przedszkolu.
Czy metoda 5W ogranicza się wyłącznie do rozwiązań LEGO® Education?
Po lekturze dzisiejszego wpisu z pewnością zastanawiasz się, czy możesz wykorzystywać metodę 5W w przypadku edukacji z innymi pomocami dydaktycznymi. Mamy dla Ciebie świetną wiadomość! Nie musisz się ograniczać do rozwiązań opracowanych przez ekspertów z LEGO® Education Academy. Nie dość, że możesz wykorzystywać na zajęciach inne pomoce dydaktyczne, takie jak np. roboty edukacyjne Photon, czy Abilix, to jeszcze na rynku zaczyna pojawiać się coraz więcej scenariuszy inspirowanych rozwiązaniem 5W. Jednym z nich jest publikacja Laboratorium Przyszłości STREAM Edu Lab – Baza wyzwań i projektów techniczno-cyfrowych. Podręcznik kładzie nacisk na element wyzwań, przy jednoczesnym wdrażaniu rozwiązań STREAMowych. Dzięki niemu łatwo wprowadzisz nauczanie metodą projektu na swoich zajęciach.
Mamy nadzieję, że dzisiejszy wpis zachęcił Cię do sięgnięcia po koncepcje 5W i zainspirował do przetestowania jej na swoich lekcjach. Jesteśmy pewni, że bez nauczania metodą 5W nauczanie STREAMowe nie byłoby tak efektywne. Dzięki niemu nauczyciele z łatwością zrealizują założenia podstawy programowej i zachęcą dzieci do nauki. Ponadto zrywa ona ze starym schematem nauczania, gdzie nauczyciel przeprowadzał wykład i prezentował doświadczenia, a uczniowie sporządzali notatki.
Dzięki metodzie 5W uczeń stał się odkrywcą, który przy wsparciu nauczyciela eksperymentuje i zdobywa wiedzę samodzielnie. Nauczyciel pełni funkcję wspierającą i motywującą do poszukiwania kreatywnych rozwiązań problemów oraz weryfikującą poprawność wysnuwanych przez ucznia wniosków. To pozwala uczniom na rozwój samodzielności, która jest cenioną umiejętnością we współczesnym świecie.
