W jednym z poprzednich artykułów poruszony został problem komunikacji między uczniami a nauczycielami.(artykuł: „Komunikacja z uczniem – praktyczne wskazówki”) Dziś rozszerzymy temat o aspekt porozumiewania się pomiędzy nauczycielami a rodzicami.

Komunikacja to językowe i pozajęzykowe porozumiewanie się pomiędzy ludźmi. Sprawna komunikacja jest niezwykle ważna, ponieważ pozwala na:
−wyrażanie swoich myśli, przekonań, potrzeb, emocji i uczuć oraz przekazywanie innym własnych przeżyć i doświadczeń,
−wymianę poglądów i informacji z innymi osobami,
−wykonywanie wspólnych zadań,
−określanie własnej pozycji w relacjach z ludźmi: wyrażanie stosunku do czegoś oraz oczekiwań wobec innych,
−kształtowanie przekonania o tym, kim jestem, tworzenie poczucia własnej wartości.

Kilka informacji teoretycznych:
Komunikacja może mieć formę werbalną (informacje przekazywane są za pomocą słów danego języka) i niewerbalną (tzw. język ciała – nie w pełni świadome przekazywanie i odbieranie sygnałów bez słów).

W obu przypadkach proces porozumiewania się obejmuje kilka elementów:
−nadawcę – osoba przekładająca swoje myśli, uczucia i zamiary na informację (kodowanie komunikatu) i przesyłająca ją;
−odbiorcę – osoba dekodująca informację, interpretująca znaczenie odebranych sygnałów;
−przekaz – sygnały werbalne i niewerbalne zawierające pewną treść;
−język – narzędzie porozumiewania się;
−kanał – środek przekazywania informacji (fale akustyczne, słowa na zadrukowanej stronie, obraz filmowy itp.);
−szum – wszystko to, co zakłóca proces komunikacji (hałasy z otoczenia, uprzedzenia, zburzenia mowy).

Sprawna komunikacja jest możliwa, jeśli w.w. elementy spełniają określone warunki.
– komunikacja zachodzi między dwiema osobami.
– odbiorca rozumie sytuację, zgodnie z intencją nadawcy. W skutecznej komunikacji informacja nadawcy dokładnie oddaje jego intencje, a interpretacja odbiorcy zbiega się z zamiarami nadawcy.

Porozumiewanie się pomiędzy rodzicem a nauczycielem jest trudną sztuką, ale istnieją sposoby zwiększania jej efektywności, do których należą:
−przeanalizowanie celu i treści rozmowy – zarówno rodzic, jak i nauczyciel muszą wiedzieć, co chcą przekazać i jaki efekt uzyskać,
−ocena własnego zaangażowania, czyli świadomość własnej motywacji do porozumiewania się,
−sprawdzenie zgodności intencji nadawcy z treścią wysłanego przez niego komunikatu (np. czy przekazałam/em to, co zamierzałem)
−dbanie o jasność komunikatu – dostosowanie się do możliwości odbiorcy, formułowanie przekazu w zrozumiałym języku (np. unikanie fachowej terminologii, która może być nie zrozumiała dla rodziców)
−dbałość o spójność komunikatów – zgodność między treścią zawartą w słowach a komunikatem niewerbalnym,
−zwracanie uwagi na komunikaty niewerbalne wysyłane przez odbiorcę, na jego emocje,
−dobór właściwego czasu i miejsca, ograniczenie tzw. szumów (dbanie o warunki rozmowy, powtarzanie informacji więcej niż jeden raz, łączenie przekazu werbalnego np. z pismem),
−zwiększanie własnej wiarygodności, na którą wpływa m.in. znajomość tematu, szczerość,
−uzyskanie informacji zwrotnej o tym, jak odbiorca interpretuje informację od nadawcy.

Opracowała:

mgr Agnieszka Wrzesiak. psycholog kliniczny.