”Powiedz mi, a zapomnę,
Konfucjusz
pokaż – a zapamiętam,
pozwól mi działać, a zrozumiem!
Spis treści
Czym jest nauczanie przez doświadczanie?
Skuteczne uczenie to takie, które polega na doświadczaniu, czyli cykl uczenia się Kolba
Jak realizować nauczanie przez doświadczanie w nauczaniu przedszkolnym?
Korzyści dla dziecka
Pomoce edukacyjne wspomagające nauczanie przez doświadczanie
Nauczanie przez doświadczenie w przedszkolu, czyli skuteczna metoda rozwoju małych uczniów. Podsumowanie
Czym jest nauczanie przez doświadczanie?
Nauczanie przez doświadczanie w przedszkolu to nic innego jak metoda edukacyjna, która polega na bezpośrednim zaangażowaniu dzieci w wykonywane aktywności takie jak eksperymenty, obserwacje i ćwiczenia o charakterze projektu. Dzieci nie są tutaj biernymi odbiorcami informacji, a właśnie aktywnymi uczestnikami zajęć, które wymagają od nich zaangażowania.
Skuteczne uczenie to takie, które polega na doświadczaniu, czyli cykl uczenia się Kolba
W 1984 roku amerykański teoretyk metod nauczania David A. Kolb opracował model uczenia się przez doświadczenie. W tym celu opisał proces uczenia się w czterech powiązanych ze sobą etapach, zwanych także:
- Doświadczenia, zwanego także odczuwaniem,
- Obserwowania (refleksji),
- Formułowania teorii, zasad i modeli,
- Eksperymentowania (praktyki).
David A. Kolb chciał stworzyć model, który opisywałby, w jaki sposób ludzie tworzą wiedzę poprzez interakcję ze światem. Interpretował naukę jako proces, a nie jednorazową czynność. Najskuteczniej uczymy się, gdy doświadczamy bezpośrednio, a następnie analizujemy to doświadczenie.
Cykl Kolba jest stosowany w wielu rożnych kontekstach edukacyjnych: w szkolnictwie na różnych etapach edukacyjnych, od tych najwcześniejszych, takich jak żłobek i przedszkole, po uczelnie wyższe, a także w szkoleniach biznesowych, w rozwoju osobistym, czy w nauce języków obcych. W edukacji nauczyciele mogą wykorzystać cykl Kolba do tworzenia zajęć, które pozwolą na maksymalne zaangażowanie uczniów i dostosowanie do ich różnych stylów uczenia się.
Jak realizować nauczanie przez doświadczanie w nauczaniu przedszkolnym?
Nauczanie przez doświadczanie to metoda, która świetnie sprawdza się w szkole i w pracy z dorosłymi. Czy da się ją konsekwentnie realizować już na poziomie edukacji przedszkolnej? Oczywiście, że tak! Przedszkole jest środowiskiem świetnie sprzyjającym nauce poprzez zabawę i eksplorację.
Taka metodologia daje wiele korzyści dla dziecka na różnych obszarach.
- Rozwój wielu kompetencji
Dzieci mogą rozwijać w ten sposób umiejętność obserwacji, logicznego myślenia, kreatywności i samodzielności.
- Zrozumienie świata
Dzieci zdobywają podstawową wiedzę o świecie poprzez bezpośrednie doświadczanie i uczą się zależności przyczynowo-skutkowych.
- Motywacja do nauki
W uczeniu się poprzez doświadczanie nie ma miejsca na nudę! To fascynujący, ciekawy i twórczy czas, który zaszczepia w dzieciach chęć odkrywania.
- Rozwój emocjonalny
Dzieci uczą się całymi sobą. To oznacza, że ich doświadczenia opierają głównie na poznaniu zmysłowym: na czuciu głębokim, na motoryce małej i dużej, ale także ogromny wpływ ma tutaj sfera emocjonalna, mechanizmy odczuwania, regulowania emocji i poznane standardy życia społecznego.
Własne osiągnięcia pomagają także zaspokoić dzieciom ich wewnętrzną potrzebę działania i nierzadko osiągnąć satysfakcję z małych i dużych sukcesów.
Połączenie teorii z praktyką pozwala na lepsze zrozumienie wiedzy i umiejętności.
Jak zrealizować cykl Kolba w trakcie pracy w przedszkolu?
Jednym z przykładów może być zaaranżowanie sytuacji, w której dzieci aktywnie uczestniczą (doświadczenie). Następnie nauczyciel zadaje pytania, a dzieci odpowiadając na pytania, analizują co się wydarzyło, zastanawiają się nad swoimi odczuciami i działaniami (obserwowanie). Kolejny krok to zachęcenie dzieci do wyciągania wniosków i stworzenia nowych pojęć (formułowanie teorii). Następnie dzieci testują nowe rozwiązania i pomysły (eksperymentowanie).
Na przykład:
- Dzieci układają zabawki w wodzie na stoliku wodnym (doświadczenie).
- Dzieci opisują, jakie przedmioty łatwo unosiły się na wodzie, a które zatonęły. Rozmawiają o tym, co zauważyły i co mogło mieć wpływ na to, jak zachowywały się różne przedmioty (obserwowanie).
- Wyciągają ogólne wnioski, np. że jedne przedmioty unoszą się na wodzie, a inne toną (formułowanie teorii).
- Nauczyciel może dać dzieciom plastelinę i pokazać, że kulka ulepiona z plasteliny będzie się topić w wodzie, ale jeśli uformujemy z niej płaski kształt, będzie unosić się na powierzchni (eksperymentowanie).
Zobacz wodne akcesoria tts:
Pomoce edukacyjne wspomagające nauczanie przez doświadczanie
-
Mikroskopy
Dzieci chętnie uczą się tego, co dla nich ciekawe, a najlepiej, gdy biorą w tym czynny udział drogą eksperymentów: same ustalają tematy badań i na swój sposób dochodzą do własnych rozwiązań.
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego uwzględnia treści wszechstronnego rozwoju dziecka, w tym zagadnienia związane z przyrodą lub z eksperymentami w dziedzinie techniki. Stanowią one idealną bazę do pracy z wykorzystaniem metody Kolba.
Angażowanie maluchów w różnorodne eksperymenty, takie jak obserwowanie roślin, owadów lub innych naturalnych materiałów: ziemi, piasku, nasion, kawałków drewna pozwala na bezpośrednie poznanie otaczającego ich świata. Możemy do tego wykorzystać mikroskop, dzięki któremu maluchy uczą się cierpliwości, precyzji oraz zdobywają podstawowe umiejętności badawcze.
Dzieci mogą zbierać liście, kwiaty lub na przykład korzenie roślin z ogrodu przedszkolnego. Na zajęciach z mikroskopem, nauczyciel pokazuje jak oglądać rośliny pod powiększeniem i zwraca uwagę dzieci na szczegóły struktury komórkowej organizmów.
Może zapytać: Co widzicie? Jak myślicie, dlaczego niektóre części rośliny są bardziej widoczne niż inne? Dlaczego liście maja taką powierzchnię? Czy widzicie różnice w kolorze rośliny? Jak myślicie, co by się stało, gdyby roślina nie miała korzeni?
Dzieci odpowiadają na pytania, dzielą się swoimi obserwacjami i spostrzeżeniami, na przykład tym, że korzenie roślin są często grubsze, a liście cieńsze.
Po takich wprowadzających zajęciach, kolejnych krokiem, który rozszerzy lekcję mogą być kolejne zajęcia, na których dzieci posadzą nasiona roślin w doniczkach i za pomocą mikroskopu będą obserwować rozwój roślin i porównywać do wcześniejszych obserwacji.
Mikroskop tts to idealna propozycja do takich zajęć w przedszkolu, ze względu na szereg funkcji, które spełnia. Jest łatwy w obsłudze, zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci. Wystarczy podłączyć go do laptopa lub tabletu, aby zobaczyć obraz. Tym samym można robić też zrzuty ekranu i zapisywać jako zdjęcia do późniejszego wykorzystania. Mikroskop jest mały i zmieści się w rączce dziecka.
Duża zaletą mikroskopu jest fakt, że łączy się bezprzewodowo i można korzystać z niego na odległość do 10 metrów. To daje możliwość prowadzenia zajęć w plenerze.
Zobacz wszystkie mikroskopy tts:
-
Światło i cień
Po doświadczeniach z mikroskopem, które umożliwiły dzieciom odkrywanie mikroświata roślin, kolejnym krokiem w praktycznej nauce o otaczającym świecie będą zajęcia skupiające się na pokazaniu właściwości światła.
Podobnie jak w przypadku mikroskopu, dzieci mogą samodzielnie eksperymentować, badając, jak światło wpływa na kształt i wielkość cieni. Takie doświadczenia rozwijają nie tylko ciekawość, ale także umiejętność refleksji i formułowania wniosków na podstawie obserwacji. Zajęcia te można przeprowadzić z wykorzystaniem latarek (a latarki czołówki to już naprawdę rewelacyjne rozwiązanie).
W ciemniejszej sali dzieci będą używać latarek, aby oświetlać przedmioty i obserwować, jak zmieniają się cienie. Nauczyciel pokazuje, jak zmienia się kształt cienia w zależności od odległości latarki od przedmiotu oraz jego ustawienia. Zadaje pytania dzieciom: Co się stało z cieniem, gdy latarka była bliżej przedmiotu? Jak myślicie, dlaczego cień staje się mniejszy lub większy?
Dzieci wyciągają wnioski na temat tego, jak odległość latarki od przedmiotu wpływa na wielkość cienia, dlaczego cień jest wyraźniejszy, gdy latarka świeci blisko, a słabszy, gdy jest dalej. Dzieci mogą rozmawiać o tym, jak światło i cień są związane z naszym codziennym życiem, np. jak cienie wyglądają w różnych porach dnia.
W części polegającej na eksperymentowaniu dzieci mogą sprawdzać, jak kształt cienia zmienia się w zależności od kątów, odległości i rodzaju przedmiotów. Mogą także bawić się w tworzenie cieni o różnych kształtach na ścianie. Dzieci mogą wykorzystać kredki i kartki, by rysować swoje obserwacje, co pozwoli na utrwalenie wiedzy ćwiczenie formułowania wniosków.
Zobacz pomoce edukacyjne tts do eksperymentów z wykorzystaniem światła:
Nauczanie przez doświadczenie w przedszkolu, czyli skuteczna metoda rozwoju małych uczniów. Podsumowanie
Nauczanie przez doświadczanie, oparte na modelu Kolba, to jedno z najbardziej efektywnych metod pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym. Dzięki temu, dzieci angażują się w proces nauki i zdobywają wiedzę poprzez bezpośrednie doświadczenia, eksperymenty i obserwacje. Aktywne uczestnictwo w eksperymentach pozwala na rozwój umiejętności poznawczych, a także umiejętności związanych z formułowaniem i wyrażaniem refleksji, wniosków i kreatywnego rozwiązywania problemów. To odpowiednia podstawa do budowania silnych fundamentów edukacyjnych w pierwszych latach dziecka.