Lekcja „Ogarnji się” z programu „Pomysł na wychowawczą.”
Wstęp
Umiejętność planowania i organizowania sobie nauki stanowi jeden z warunków osiągania szkolnych sukcesów i kształtowania się właściwej motywacji do pracy.
Dzieci uczą się w dużym stopniu poprzez naśladownictwo i modelowanie, muszą zatem mieć wzór, do którego mogą się odnieść, by nauka nie była jedynie przykrym obowiązkiem.
Przez obserwowanie sposobów pracy swoich nauczycieli, rodziców, starszego rodzeństwa, uczestniczenie we wspólnych działaniach, wypróbowywanie różnych metod – dziecko dowiaduje się, jak mądrze organizować naukę, zarządzać czasem, zapobiegać rozpraszaniu się, radzić sobie ze stresem.
Spis treści
Jak zatem wspierać dziecko w uczeniu się planowania i organizowania?
Jak zatem wspierać dziecko w uczeniu się planowania i organizowania?
Jakich podpowiedzi i wskazówek może udzielić nauczyciel swoim uczniom, szczególnie teraz, na początku roku szkolnego, kiedy dzieciom trudniej jest wrócić do obowiązków po wakacyjnej przerwie. Warto skorzystać z programu multimedialnego „Pomysł na wychowawczą. Prezentacje multimedialne dla klas V-VIII” i zawartego w programie scenariusza zajęć do tematu: „OGARNIJ SIĘ”, do wykorzystania na godzinie wychowawczej.
Cel zajęć
Celem zajęć jest: nauka organizowania i planowania działania, zwiększanie umiejętności samodzielnego odrabiania prac domowych, poznanie wybranych technik efektywnego uczenia się (czytania, robienia notatek, zapamiętywania), poprawa zdolności koncentracji uwagi, zwiększanie motywacji do nauki.
Scenariusz zajęć można wykorzystać w klasach V-VIII szkoły podstawowej, należy na niego przeznaczyć od 2 do 4 godzin lekcyjnych. Cały pakiet zawiera konspekt zajęć (szczegółowe omówienie przebiegu lekcji, instrukcje dla nauczyciela i uczniów), teoretyczne opracowanie tematu dla nauczycieli, prezentację dla uczniów oraz karty pracy i plakat (zawierający najważniejsze zagadnienia i wskazówki).
Jak przeprowadzić zajęcia?
Zajęcia zaczynamy od wyjaśnienia dzieciom, dlaczego umiejętność planowania i organizowania nauki jest ważna, próbujemy ustalić, jak dotychczas uczniowie radzili sobie z tymi wyzwaniami (uczniowie wypełniają kwestionariusz).
Podkreślamy, że planowanie jest ważne, ponieważ zwiększa efektywność nauki, ułatwia „zapanowanie” nad czasem, pozwala wygospodarować czas i na obowiązki, i na odpoczynek, zwiększa poczucie sprawstwa i kontroli. Daje również szanse na odniesienie sukcesu, a tym samym wzmacnia budowanie wewnętrznej motywacji do wysiłku.
Następnie przy pomocy informacji zawartych w prezentacji wyjaśniamy, jak stworzyć plan nauki na dany dzień oraz tydzień.
Podpowiadamy, że powinien on mieć „konkretną” formę – być wykonany na kartce papieru (w przypadku starszych dzieci może być zapisywany w kalendarzu lub telefonie). Musi uwzględniać:
- co zostało zadane w danym dniu, jako praca domowa (prace pisemne oraz ustne) oraz na kiedy powinno zostać wykonane,
- kolejność wykonywania prac i czas, jaki możemy na nie przeznaczyć,
- zadania wymagające pomocy rodziców,
- czas na odpoczynek.
Zachęcamy dzieci do stosowania kolorowych pisaków, symboli, wykreślania tego, co już zostało zrobione.„Naukę” organizowania się zaczynamy od dostarczenia informacji, które ułatwiają odrabianie lekcji.
Zaznaczamy, jak ważną rolę odgrywa po powrocie ze szkoły krótki odpoczynek oraz aktywność, która sprawia dziecku przyjemność (np. krótki spacer, rysowanie, budowanie z klocków, wysłuchanie ulubionych piosenek, poczytanie książki itp.).
Wyjaśniamy, że najlepszą porą do nauki jest popołudnie (16.00–20.00), a najgorszą wieczór (po 21.00). Zachęcamy do stosowania sygnałów przypominający o tym, że czas zabrać się za pracę domową (np. słowo-hasło, dźwięk dzwonka w telefonie). Uczymy, że podczas pracy konieczne są przerwy (po 30-45 min. należy zrobić 5-10 minutową przerwę na krótką gimnastykę, zabawę z psem, napicie się wody itp.).
Dostarczamy również dzieciom wiedzy o tym, że nauka wymaga odpowiedniego miejsca (im mniej rozpraszaczy, tym lepsze skupienie uwagi), właściwie oświetlonego i przewietrzonego.
Bardzo ważne jest ponadto wyrabianie u dzieci nawyku dokańczania zadań (kończymy jedno zadanie, zanim zaczniemy następne, a dłuższe lub trudniejsze zadania dzielimy na etapy) oraz wyrabianie nawyku pakowania plecaka na następny dzień.
Podsumowanie
Ucząc uczniów planowania i organizowania podkreślamy, że po odrobieniu lekcji koniecznie musi pozostać czas na zrobienie tego, co dziecko lubi i na co czekało (przejażdżka rowerem, obejrzenie bajki lub filmu, gra na komputerze).
Musimy również pamiętać o monitorowaniu tego, czy dzieci korzystają z naszych propozycji, pamiętają o zasadach, starają się je stosować. Ważne jest również wzmacnianie starań dzieci, stopniowe zwiększanie ich samodzielności.
W dalszej części zajęć z wykorzystaniem programu „Pomysł na wychowawczą – ogarnij się” uczniowie mają możliwość poznania wybranych technik efektywnego uczenia się (czytanie ze zrozumieniem, robienie notatek). Dowiadują się o wybranych metodach zapamiętywania (powtarzanie, mnemotechniki i techniki graficzne), trenują wykonywanie map myślowych.
Na koniec zajęć wspólnie z uczniami analizujemy, od czego jeszcze zależy sukces w organizowaniu się, kto lub co może powodować spadek koncentracji uwagi oraz jak ją można poprawiać, czy dobrze mieć wysoką motywację do nauki.
Autor: Agnieszka Wrzesiak – psycholog kliniczny Centrum Psychologiczno-Logopedyczne Mavicus