We współczesnym świecie coraz więcej dzieci wychowuje się w rodzinach znajdujących się w kryzysie rozwodowym.

Dzieci stają się mimowolnymi świadkami, a często również uczestnikami konfliktu rodziców. Na wiadomość o ostatecznym rozstaniu rodziców czują się zagubione, przerażone, pokrzywdzone.

Możliwości adaptacyjne dzieci do nowej sytuacji rodzinnej zależą od wielu czynników, min. od nasilenia konfliktu między rodzicami, sposobów jego rozwiązywania oraz od tego, czy dziecko otrzymuje wsparcie od najbliższego otoczenia.

Nauczyciele i wychowawcy są osobami, które często jako pierwsze zaczynają dostrzegać niepokojące zmiany w zachowaniach dzieci, świadczące o tym, że dziecko nie radzi sobie ze stresem rozwodowym. Często są też osobami, do których zwracają się rodzice, poszukujący porady i pomocy we wspieraniu syna, czy córki.

W kilku kolejnych artykułach przedstawione zostaną wskazówki, które można wykorzystać w rozmowach z rodzicami i dziećmi.

Kto, kiedy i jak powinien przekazać informację o rozstaniu rodziców?

Rozmowa z dzieckiem powinna się odbyć, gdy decyzja podjęta przez rodziców jest pewna, najlepiej  zanim jedno z rodziców opuści dom. Optymalnie, gdy przy rozmowie z dzieckiem obecni są oboje rodzice. Pozwala to uniknąć przekazywania dziecku sprzecznych informacji, podkreśla nieodwołalność decyzji, ale też pozostawia czas na oswojenie się z wiadomością.

Korzystnie, gdy rozmowa odbywa się w domu, w bezpiecznym otoczeniu, w momencie, kiedy rodzice mogą poświęcić dziecku czas i uwagę. Ważne, by nie obarczać dziecka swoimi emocjami, unikać wzajemnego osądzania i krytykowania się, składania fałszywych obietnic.

Rodzice powinni wcześniej ustalić, co powiedzą dziecku – przekazać decyzję w sposób prosty i krótki np. „Kiedyś bardzo się kochaliśmy, ale teraz nasza miłość się skończyła, często się kłócimy Postanowiliśmy, że będzie najlepiej, gdy weźmiemy rozwód i zamieszkamy w oddzielnych domach”.

Bezwzględnie – należy dać dziecku wyjaśnienie, że można przestać być mężem i żoną, ale nigdy nie przestaje się być tatą i mamą, wielokrotnie zapewnić o miłości  obydwojga  rodziców do dziecka oraz  o tym, że rozstanie rodziców nie ma nic wspólnego z zachowaniem dziecka (dzieci często czują się współwinne za konflikty rodziców).

Podczas rozmowy o rozstaniu rodziców dzieci potrzebują również informacji, gdzie zamieszka tata/mama, gdzie będę mieszkać dzieci, jak będę się spotykać z rodzicem, który się wyprowadzi. W żadnym wypadku nie wolno stawiać dziecka (zwłaszcza w wieku przedszkolnym  i wczesnoszkolnym) w sytuacji wyboru – z kim chcesz mieszkać, nakłaniać do opowiedzenia się po jednej ze stron.

Opracowała mgr Agnieszka Wrzesiak. psycholog kliniczny.

Rozwód rodziców zawsze będzie dla dziecka trudnym przeżyciem, któremu towarzyszyć będzie mnóstwo emocji. Trzeba wspierać dzieci na każdym kroku, bacznie je obserwować i w razie konieczności udać się do specjalisty.

W warunkach domowych ciekawą propozycja ułatwiającą rozładowanie negatywnych emocji będzie zastosowanie plakatu „Jak odreagować emocje”. Wieszając plakat w widocznym miejscu w pokoju, pokazujemy dziecku przeżywającemu w danej chwili negatywne emocje, jak na przykład smutek czy złość złość, w jaki sposób mogą sobie z nimi poradzić. Co mogą uczynić by ograniczyć negatywne emocje i ulżyć w cierpieniu. Wszystkie propozycje działań zostały przedstawione w przyjazny dla dziecka sposób, w formie kolorowych grafik.