Percepcja słuchowa u dziecka
Dzisiejszy wpis Pani Agnieszka Wrzesiak, ceniony psycholog kliniczny od wielu lat pracujący z dziećmi dedykuje tematowi percepcji słuchowej, której prawidłowe funkcjonowanie ma wpływ na większość aktywności jakie człowiek podejmuje każdego dnia.
ĆWICZENIA I ZABAWY SŁUCHOWE
Czym jest percepcja słuchowa?
Percepcja słuchowa to zdolność wyodrębniania, identyfikowania i różnicowania dźwięków mowy. Jest to jedna z podstawowych funkcji psychofizycznych zaangażowanych w czynność pisania i czytania. Podstawowym warunkiem prawidłowego rozwoju spostrzeżeń słuchowych jest anatomicznie nie uszkodzony i funkcjonalnie sprawny analizator słuchowy.
Percepcja słuchowa angażuje trzy rodzaje słuchu;
- słuch fizyczny – odpowiedzialny za prawidłowe odbieranie wrażeń słuchowych
- słuch muzyczny – odpowiedzialny za różnicowanie wysokości i jakości dźwięków
- słuch fonematyczny – odpowiedzialny za identyfikowanie i różnicowanie dźwięków mowy ludzkiej
Odbiór dźwięków z otoczenia jest bardzo ważny dla każdego człowieka a tym bardziej dla dziecka. Uczy się ono odbierania, rozróżniania i nazywania dźwięków. Brak odpowiedniej stymulacji powoduje, że dzieci mogą mieć duże trudności z odbiorem świata. Codzienne i spontaniczne zabawy słuchowe uwrażliwiają dziecko na odbiór dźwięków. Warto różnicować rodzaje dźwięków dobiegających z różnych miejsc, różnych sytuacji.
Prawidłowy rozwój percepcji słuchowej ma bardzo duże znaczenie w rozwoju dziecka. Nieprawidłowości w rozwoju percepcji słuchowej stanowią jedną z wielu przyczyn niepowodzeń dzieci w początkowej nauce czytania i pisania.
Systematyczne prowadzenie ćwiczeń rozwijających percepcję słuchową ma ogromny wpływ na prawidłowy przebieg procesu uczenia umiejętności czytania i pisania.
Oto kilka propozycji zabaw słuchowych:
- rozpoznawanie i różnicowanie głosów zwierząt, dźwięków z otoczenia, dźwięków instrumentów (wszelkie gry dźwiękowe)
- rozpoznawanie i różnicowanie dźwięków wysokich, niskich
- rozpoznawanie i różnicowanie rytmów
- odtwarzanie rytmu
- rozpoznawanie rytmu
- odgadywanie usłyszanego rytmu
- analiza wyrazowa zdania
- dzielenie zdań na wyrazy
- porównywanie długości zdań
- analiza i synteza sylabowa wyrazów
- łączenie wyrazów wypowiadanych sylabami
- dzielenie wyrazów na sylaby
- porównywanie długości wyrazów
- wyszukiwanie obrazków z podaną liczbą sylab
- kończenie wyrazów odpowiednią sylabą
- tworzenie ciągów wyrazów np. zaczynających się ostatnią sylabą
- rozwiazywanie rebusów obrazkowo-sylabowych
- analiza i synteza głoskowa
- rozpoznawanie wyrazów z podanych głosek
- określanie jaka głoska występuje na początku wyrazu (należy zaczynać od samogłosek, które wypowiadamy dłużej)
- określanie jaka głoska występuje na końcu wyrazu (należy zaczynać od spółgłosek)
- układanie wyrazów z podanych głosek
- różnicowanie wyrazów różniących się jedną głoską np. góra – kura
- zabawy z rymami
- wyszukiwanie wyrazów rymujących się
- nauka rymowanek
- ćwiczenia pamięci słuchowej
- powtarzanie ciągów słów, cyfr
- nauka piosenek, wierszyków
W każdym domu i placówce oświatowej powinien znaleźć się zestaw muzyczny składający się z różnego rodzaju instrumentów muzycznych. Taki zestaw z powodzeniem wykorzystasz podczas swobodnych zabaw w domu jak i w trakcie zorganizowanych zabaw z nauczycielem. Edukacja muzyczna to bardzo ważny aspekt wychowania, a stosowanie instrumentów muzycznych, to forma rozrywki, i doskonałe narzędzie do rozwijania poczucia rytmu i kształtowania zmysłu słuchu. Umożliwia dziecku naukę tworzenia muzyki oraz pozwala dostrzegać różnice między dźwiękami, zmiany w tempie czy wysokości dźwięków.
Ciekawą propozycją pomocy dydaktycznej, która umożliwia ćwiczenia percepcji dźwiękowej poprzez zabawę jest produkt o nazwie „Pamięć dźwiękowa” Pamięć dźwiękowa, to wyjątkowa pomoc edukacyjna, która w ciekawy sposób wprowadza dzieci w niesamowity świat dźwięku. Zadaniem graczy jest zebranie jak największej liczby par klocków, które wydają taki sam odgłos. Dzieci grając w tą grę muzyczną uczą się uważnego słuchania oraz identyfikacji i różnicowania sygnałów dźwiękowych. Gra rozwija pamięć i wrażliwość słuchową oraz koordynację słuchowo-wzrokowo-ruchową.
Pamiętajmy o tym, by zachęcać wszystkie dzieci, zarówno te młodsze, jak i starsze do różnego rodzaju zabaw muzycznych – to bardzo ważne!
Bo tak na prawdę, kto z nas w dzieciństwie nie marzył by być gwiazdą muzyczną lub mieć własną kapelę rockową?