Rozpoznanie potrzeb rozwojowych dziecka oraz jego wczesna diagnoza jest jednym z głównych zadań rodziców, nauczycieli oraz terapeutów
Potrzeby rozwojowe dzieci w przedszkolu to temat, którego w niniejszym artykule podejmuje się i szczegółowo omawia Pani Marzena Walkowiak – neurologopeda, pedagog-terapeuta, terapeuta integracji sensorycznej oraz autorka wielu pomocy dydaktycznych. Pani Marzena na co dzień zajmuje się diagnostyką oraz terapią zaburzeń mowy i języka u dzieci i dorosłych. Specjalizuje się w terapii dzieci z niedokształceniami mowy pochodzenia korowego, terapii zaburzeń przetwarzania słuchowego, autyzmu, opóźnionego rozwoju mowy o różnej etiologii. Mama dwóch córek – Marty i Olgi. Pani Marzena postara się odpowiedzieć w tym wpisie na pytanie jakie są potrzeby edukacyjne małego dziecka, jakie rodzaje potrzeb małego dziecka wyróżniamy, jakie są potrzeby rozwojowe dzieci w przedszkolu oraz wypowie się na temat potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dziecka.
Diagnoza to określony sposób postępowania badawczego, którego celem jest potwierdzenie lub wykluczenie istnienia określonych zjawisk oraz przewidywanie ich tendencji rozwojowych. Jest to szeroko rozumiane rozpoznanie specjalnych potrzeb ucznia, jego indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych a na ich podstawie określenie odpowiednich metod i form pracy, czyli wsparcia mającego przynieść oczekiwane efekty.
Zadaniem nauczycieli przedszkola jest prowadzenie obserwacji dzieci, poznanie ich możliwości i potrzeb rozwojowych, wskazanie możliwości psychofizyczne dziecka oraz przeprowadzenie diagnozy i dokumentowanie powyższych działań.
Diagnoza dziecka w wieku przedszkolnym powinna uwzględniać:
„Całościowy” rozwój dziecka:
– w sferze rozwoju fizycznego (motoryki małej, motoryki dużej, lateralizacji),
– w zakresie rozwoju procesów poznawczych, takich jak: percepcja wzrokowa, spostrzeganie słuchowe, myślenie, mowa, koncentracja uwagi, pamięć,
– w zakresie rozwoju emocjonalno – motywacyjnego,
– w zakresie rozwoju społecznego.
Ponad to powinna brać pod uwagę zmiany rozwojowe związane z przechodzeniem do kolejnych okresów rozwojowych – to co na jednym poziomie jest normą, na kolejnym jest może już wskazywać na zaburzenie danej funkcji.
Różnice indywidualne między dziećmi, wynikające z indywidualnego tempa i rytmu rozwoju, z uwarunkowań środowiskowych, z procesu wychowania, stanu zdrowia (m.in. uwarunkowania genetyczne, funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego).
Przygotowując diagnozę warto znać przebieg dotychczasowego rozwoju psychoruchowego dziecka [tu pomocny może być dokładny wywiad] i oprzeć ją na uważnej obserwacji zachowania dziecka w przedszkolu.
Na co zwrócić uwagę obserwując zachowania dziecka w przedszkolu?
- na orientację autopsychiczną,
- na rodzaj emocji i uczuć dominujący u dziecka (nastrój, poziom lęku, kontrolowanie własnych emocji, umiejętność rozstawania z rodzicami) ,
- na poziom motywacji do wysiłku umysłowego (stosunek do proponowanych zadań, reakcja na trudności i niepowodzenia, na próby pomocy),
- na poziom koncentracji uwagi (czas i stopień skupienia uwagi),
- na tempo pracy i wykonywania czynności,
- na stopień męczliwości,
- ruchliwość,
- na impulsywność i umiejętność podporządkowywania się (stosowanie do poleceń kierowanych indywidualnie i grupowo, stosunek do obowiązków, sposób wykonywania zadań, przestrzeganie norm i zasad grupowych),
- na relacje z rówieśnikami (nawiązywanie kontaktów z rówieśnikami, umiejętność współdziałania w grupie, stopień konfliktowości),
- na poczucie własnej wartości (pewność siebie, reagowanie na pochwały).
Dobra obserwacja dziecka powinna uwzględniać także tzw. diagnostykę różnicową.
Nie każde zachowanie „niegrzeczne” oznacza zaburzenia zachowania, mogą one wynikać z lęku, depresji, padaczki.
Nie każde nie wykonywanie poleceń oznacza lenistwo lub niepodporządkowanie mogą to być zaburzenia koncentracji uwagi, zaburzenia rozumienia mowy, lęk.
Dobra diagnoza przedszkolna to dokument :
- napisany w prosty, przejrzysty dla rodziców sposób, zrozumiałym dla nich językiem;
- przedstawiający dokładną ocenę poziomu rozwoju dziecka,
- uwzględniający dynamikę rozwoju dziecka,
- zawierający również pozytywne informacje o dziecku,
- dający wskazówki i zalecenia,
Nie podajemy w niej medycznych jednostek chorobowych (autyzm, zespół Aspergera itp.).
Skorzystaj z przygotowanej przez Moje Bambino pomocy „Diagnoza dziecka w wieku przedszkolnym”.
Zalety „DIAGNOZY DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM”
Jest gotowym narzędziem do przeprowadzenia diagnostyki dziecka w wieku 2-5 lat.
Pozwala na ocenę dziecka przez cały okres pobytu w przedszkolu.
Daje możliwość śledzenia dynamiki rozwoju dziecka.
Łatwa forma zapisu uzyskanych wyników – gotowa forma dokumentacji.
